Gent is een populaire stad om in te wonen en te studeren. Maar dat zorgt voor een grote druk op de Gentse woningmarkt in al zijn segmenten. Daardoor komen er gaten in het aanbod voor verschillende groepen in onze stad en blijven de prijzen op de woonmarkt stijgen. De recente omgevingsanalyse toont goed aan hoe groot de nood is en hoe scherp die zal stijgen.

Gent kende de voorbije jaren een sterke gezinsverdunning, en een uitstroom van belangrijke groepen jonge gezinnen en gezinnen met kinderen en tegelijk groeide het aandeel senioren. De komende jaren verwachten we een toename van gezinnen met 4 of 5 personen. De groep alleenstaanden is daarnaast zeer divers. De uitdaging om een geschikte plek te vinden op de Gentse woningmarkt wordt bepaald door vraag en aanbod die niet altijd goed in evenwicht zijn. Daarenboven bestaat het aanbod vaak uit te kleine woningen van mindere kwaliteit. De druk op de woningmarkt maakt wonen in Gent voor verschillende groepen moeilijk betaalbaar.

Het stadsbestuur stelt ambitieuze doelen en maakt van wonen een prioriteit. Daarom zetten we bijkomende middelen en mensen in, en bundelen we alle krachten en partners in onze stad. Een woonbeleid dat flexibel is en inspeelt op reële noden moet zich kunnen baseren op feitelijke gegevens. Daarom actualiseren we de woonstudie en maken we gebruik van de nieuwe Vlaamse Woningpas om een woningregister uit te bouwen waarin de voornaamste kenmerken van elke Gentse woning vervat zitten, net als het huidige gebruik en de maximale gezinsgrootte waarvoor de woning geschikt is. We willen ook beter zicht krijgen op het aantal en de soorten woningen, op de kwaliteit ervan en op de prijsevolutie. We bundelen deze informatie in een virtueel kenniscentrum.

Nieuwe investeringen, aangepaste antwoorden

We investeren 90 miljoen euro in het woonbeleid. We zoeken hiervoor ook externe middelen, en betrekken hierbij ook privé-investeerders.

We willen aangepaste antwoorden vinden op de huidige woonnood. Daarbij bekijken we voor alle groepen en segmenten wat het beste helpt. Door maatwerk en rechtszekerheid te bieden, bundelen we de aanwezige krachten in de stad om de kwaliteit van bestaande woningen te verhogen. We maken woningen op de privémarkt beter betaalbaar en verhogen het aantal sociale woningen, met bijzondere aandacht voor gezinnen met kinderen. Voor het sneller realiseren van nieuwe projecten onderzoeken we alternatieve bouw- en financieringsvormen.

Voor de middengroepen en hogere inkomens onderzoeken we hoe vraag en aanbod op de woningmarkt beter in evenwicht kunnen komen via stedenbouwkundige maatregelen en overleg met de vastgoedsector.

Onze focus ligt op de grote woonnood bij mensen met een laag inkomen. Specifiek voor hen zetten we sterk in op sociale huurwoningen en op bijkomende en degelijke huurwoningen op de privémarkt.

Hierbij speelt sogent een belangrijke rol, door zijn grondposities te activeren en door nieuwe bouw- en financieringsmodellen te ontwikkelen, in eerste instantie voor sociale woningen, ten tweede voor de bouw van budgethuurwoningen en aanvullend voor woningen voor de midden- en hogere inkomens. Zo kunnen gronden binnen de Groep Gent geactiveerd worden voor sociale woningbouw en budgethuurwoningen via onder meer erfpachtformules.

Voor de laagste-inkomensgroepen moeten er meer kwalitatieve sociale woningen beschikbaar komen. Dat vraagt een evenwichtige en gelijktijdige inzet van bijkomende budgetten voor bestrijding van leegstand, onderhoud, renovatie, vervangingsbouw en nieuwbouw. We nemen als stad onze verantwoordelijkheid op, maar vragen ook met aandrang dat de Vlaamse overheid het financieringsmodel voor sociale woningbouw en de gewestelijke sociale correcties herbekijkt voor huisvestingsmaatschappijen die geconfronteerd worden met een stedelijke armoedeproblematiek. In afwachting ondersteunen we de Gentse sociale huisvestingsmaatschappijen met een investeringssubsidie voor nieuwe sociale huurwoningen.

Krachtig beleid

De werking van WoninGent moet slagkrachtiger worden. Volgend en bouwend op het rapport van de visitatiecommissie starten we dit proces op met een onafhankelijke doorlichting. We nemen vertegenwoordigers van de oppositie op in de Raad van Bestuur. De Stad brengt alle sociale woningmaatschappijen samen in een structureel overleg om de inspanningen van de diverse maatschappijen op elkaar af te stemmen, en ook om van elkaars beste praktijken te leren.

We halen via een duidelijke samenwerkingsovereenkomst en doelstellingen de band aan tussen het bestuur van WoninGent en het stadsbestuur. De sociale woningmaatschappij heeft een maatschappelijke rol te spelen. Daarin zit de nood aan klantvriendelijke begeleiding van de bewoners en de goede bewaring van het patrimonium vervat. We zorgen voor een opwaardering van huisbewaarders/conciërges. Zij vervullen belangrijke taken op het vlak van onder meer sociaal weefsel, preventie en bemiddeling.

We maken de omschakeling van budgetkoopwoningen naar budgethuurwoningen en streven naar minimaal 200 bijkomende budgethuurwoningen. We schakelen HuurInGent in voor het verhuur van deze woningen. Algemeen streven we naar een verdrievoudiging van het aantal via HuurInGent verhuurde woningen (inclusief de budgethuurwoningen), voor het SVK streven we naar een verdubbeling.

We willen de verschillende stedelijke initiatieven op de woningmarkt zo efficiënt mogelijk organiseren en ervoor zorgen dat er op het terrein resultaten geboekt worden. We onderzoeken of een geïntegreerd stedelijk woonbedrijf, dat de inspanningen bundelt rond SVK, budgethuurwoningen, HuurinGent en ontzorging van private huurmarkt, voordelen biedt op vlak van overhead en management, maar nog meer op vlak van beleid en begeleiding voor bewoners.

Het beleid rond het activeren van private eigenaar-verhuurders in het kader van sociale verhuurkantoren of budgetverhuur wordt geëvalueerd en we maken het aantrekkelijker voor eigenaars om hun woning via deze kanalen aan te bieden.

Iedereen moet op gelijkwaardige wijze kunnen huren zonder discriminatie. We gaan door met praktijktesten, in overleg met de sector en binnen een duidelijk en wetenschappelijk kader.

We investeren mee, samen met andere partners, in de ontwikkeling en het bouwen van nieuwe, degelijke en goedkope huurwoningen voor inkomensgroepen die zijn aangewezen op het laagste marktsegment van de huurmarkt. Dit gebeurt onder meer via sogent in de stadsontwikkelingsprojecten waar de Stad de contouren kan uittekenen. We ondersteunen de private huurmarkt, in de eerste plaats op het gebied van woonkwaliteit, onder meer door obstakels weg te werken voor huurders en verhuurders.

Zeker in appartementsgebouwen zorgen enkele wetgevende en decretale verplichtingen voor uitdagingen en spanningen binnen VME’s. De private huurmarkt heeft er baat bij dat deze woningen beschikbaar blijven.

Om de huurmarkt gezond te houden en tegelijk huurders in financiële moeilijkheden bij te staan breiden we het initiatief rond huurschuldbemiddeling uit naar de private huurmarkt, dit in verhouding tot de conformiteit en de kwaliteit tegenover de huurprijs.

We maken het gemakkelijker om nieuwe woonvormen te ontwikkelen, zoals Community Land Trusts (CLT), woningcoöperaties, cohousing, zorgwonen en wonen boven winkels. De stadsbouwmeester krijgt het mandaat om deze nieuwe en creatieve woonvormen kenbaar en aantrekkelijk te maken bij ontwikkelaars en particulieren, waarbij Stad Gent vooral een coördinerende en faciliterende rol opneemt.

Dankzij gerichte premies, advies en begeleiding verbeteren we de basiswoonkwaliteit. We zetten ook een structureel rollend fonds op voor de duurzame renovatie van 50 woningen per jaar die gekocht worden door mensen die financieel niet in staat zijn hun woning te renoveren.

Daarnaast blijven we het eenvoudiger maken voor alle Gentenaars om te investeren in het verminderen van hun energieverbruik. Minder energie verbruiken verlaagt immers onmiddellijk de woonkost. We breiden daarom de begeleiding uit van eigenaars, huurders en verhuurders om hun woning energiezuinig te maken. Een specifieke aanpak voor appartementsgebouwen en verenigingen van mede-eigenaars is daarbij nodig.

Het actieplan Kraken blijft deel van het beleid. We leveren extra inspanningen om leegstaande en verwaarloosde panden snel en efficiënt op te sporen en te inventariseren, onder meer via de uitbouw van het meldpunt leegstand en het aanbieden van mogelijkheden tot tijdelijk gebruik. Wanneer we eigenaars echt niet kunnen overhalen tot het renoveren en ter beschikking stellen van hun leegstaande woningen, kunnen we als laatste stap overgaan tot onteigening. Ook ongebruikte bebouwbare percelen worden verder geactiveerd.

Iedereen onder dak

Kinderen die de nacht op straat doorbrengen, dat aanvaarden we in Gent niet. De winter- en gezinsopvang voor daklozen wordt daarom uitgebreid volgens het principe Bed, Bad, Brood en Begeleiding (BBB+). Via het housing first-model zetten we gezinnen op weg om uit de neerwaartse spiraal van hachelijke woonomstandigheden te raken. Hiervoor verdubbelen we het aantal instapwoningen van 5 naar 10. We laten dit telkens gepaard gaan met een traject rond onderwijs voor de kinderen en een traject rond werk voor de volwassenen.

We zetten het project leegstand verder, en voorzien in bijkomende nood- en transitwoningen. Hoewel het locker-project geen structureel antwoord biedt tegen dakloosheid, betekent dit toch heel veel voor mensen die in deze situatie zitten. We zetten dit initiatief verder. Binnen de initiatieven rond nachtopvang hebben we aandacht voor een veilige omgeving voor vrouwen en meisjes.

De Taskforce Wonen wordt bestendigd, en net als de Woonraad betrokken bij de opmaak van de beleidsnota Wonen.

We hebben aandacht voor studenten op de woonmarkt, omwille van de nood aan, maar ook de kwaliteit, veiligheid en betaalbaarheid van studentenhuisvesting en omwille van de verstoring die dit soms creëert op de woningmarkt. Daarom maken we in de eerste plaats werk van specifieke studentenhuisvesting als gemeenschapsvoorziening, op diverse schaalgroottes. Hoekwoningen die minder bruikbaar zijn als gezinswoning kunnen opportuniteiten bieden. Door voldoende specifiek aanbod te creëren, kunnen we klassieke gezinswoningen ‘ontkoten’ en opnieuw beschikbaar maken. Het belastingreglement op tweede verblijven kan daarbij een hefboom zijn.

We monitoren en reglementeren het toenemende aanbod aan vakantieverblijven zodat daardoor geen verdringing op de woonmarkt ontstaat.