Niets in onze samenleving is belangrijker voor de toekomstige generaties dan goed onderwijs. Onderwijs geeft mensen de middelen en mogelijkheden om zich te ontplooien, om een vrij en bewust burger te zijn in de samenleving. Onderwijs en kinderopvang zijn kerntaken van de overheid. Onderwijs is bij uitstek de sleutel tot emancipatie. Stad Gent en de Vlaamse overheid zetten samen hun schouders onder deze uitdagingen.

Wij nemen de verantwoordelijkheid op, samen met alle medewerkers binnen het stedelijk onderwijs, voor de kwaliteit van het eigen onderwijs in de uitwerking van het pedagogisch project, de organisatie van het onderwijs, de infrastructuur en de uitrusting. We bieden ondersteuning en samenwerking in de uitvoering van de maatschappelijke opdrachten van het onderwijs in alle onderwijsinstellingen in Gent vanuit het flankerend onderwijsbeleid en in samenspraak met de netoverschrijdende overlegkanalen.

Elk kind schittert

Uitmuntend onderwijs laat elk kind schitteren, zowel wie extra hulp nodig heeft als wie vooroploopt. Dit onderwijs op maat is een grote opdracht voor leerkrachten vandaag. De Stad steunt de leerkrachten voluit zodat zij zich kunnen richten op hun kernopdracht: lesgeven. Stad Gent draagt op twee manieren bij tot het ‘ontzorgen’ van leerkrachten en directies: via het Onderwijscentrum en via samenwerkingsverbanden, bijvoorbeeld in het kader van armoedebestrijding, gezondheidsbeleid en veiligheid. Met de hele stad zetten we onze schouders onder onze scholen.

De expertise en hulp van het Onderwijscentrum Gent is er voor alle Gentse scholen en zet onder meer in op innovatieve onderwijsorganisatie, om te differentiëren (kangoeroeklassen, trapklassen e.d.) als alternatief voor leerstofjaarklassen. Met concrete projecten op de klasvloer en in de leraarskamer verhogen we kleuterparticipatie en vermijden we vroegtijdig schoolverlaten.

Volgens de Vlaamse capaciteitsmonitor dienen in Gent tegen 2024 nog 1912 plaatsen in het basis- en 4268 plaatsen in het secundair onderwijs bij te komen. Daarom breidt het stedelijk onderwijs gericht verder uit en voeren we samen met de andere onderwijsnetten en Vlaanderen een Gents masterplan capaciteit uit.

In het stedelijk onderwijs worden alvast volgende uitbreidingen afgewerkt en gerealiseerd: uitbreiding Freinetschool ‘t Groen Drieske in Gentbrugge, de Kleurdoos in Ledeberg, Melopee op de Oude Dokken, de Mandala in het Rabot, een nieuwe basisschool op de Koningin Fabiolalaan en een nieuw internaatsgebouw en gebouw voor de Sassepoort en Spoor 9 op het Storyplein. Voor het secundair onderwijs worden bijkomende projecten voorbereid en waar mogelijk al uitgevoerd aan de Offerlaan en FNO-site.

We zetten ook extra in op renovaties van de eigen stedelijke scholen. Renovaties van bestaande scholen of nieuwe scholen worden duurzaam, modulair en deelbaar gebouwd rekening houdend met de bredeschoolwerking. Daarbij wordt ook de omgeving van de school niet uit het oog verloren, denk hierbij aan het verder vergroenen van die omgeving via GRAS-speelplaatsen, autoluwe schoolomgevingen en de luchtkwaliteit. We streven naar een maximaal gedeeld ruimtegebruik door scholen en de buurt.

Andere schoolbesturen kunnen rekenen op de actieve hulp van de Stad Gent bij het realiseren van hun scholenbouw. We onderzoeken ook of en hoe leningen noodwendige schoolbesturen daarbij kunnen helpen.

Door een capaciteitsuitbreiding en door het online aanmelden te verfijnen – in goede samenwerking met de LOP’s - geven we ouders maximale vrije schoolkeuze zonder daarbij de inspanningen voor een sociale mix uit het oog te verliezen.

Brede school

Het Onderwijscentrum Gent verzamelt stelselmatig cijfers over het Gentse onderwijs en gebruikt die onder andere voor een gerichte aanpak van spijbelen en vroegtijdig schoolverlaten. We houden de strijd tegen spijbelen aan en onderzoeken hoe we betere resultaten kunnen boeken. Want: elke leerling heeft niet alleen leerplicht maar ook recht op kwaliteitsvol onderwijs. Jongeren die dreigen af te haken worden aanklampend benaderd om een kwalificatie te behalen.

Scholen zijn ingebed in een breed netwerk. Via Brede school en een samenwerking met sport, cultuur, deeltijds kunstonderwijs, jeugdwelzijnswerk en buitenschoolse kinderopvang komt er in elke wijk een breed naschools activiteitenaanbod tot stand waar ook andere netten kunnen aan deelnemen. Het aanbod buitenschoolse opvang wordt op die manier uitgebreid. We rekenen erop dat de Vlaamse overheid hierin een partner is.

Brede school betekent bij uitstek ook inzetten op brede ontwikkelingskansen voor alle kinderen en jongeren. Dat kan onder meer door het opzetten van unieke samenwerkingsverbanden tijdens de schooluren (bijvoorbeeld met wijkgezondheidscentra) en ook door na de schooluren te werken aan gelijke kansen. Voorbeelden hiervan zijn deelname aan sportclubs en het jeugdwerk maar ook individuele begeleiding bij het leren. De ambitie is dat elke leerling die naschools extra hulp nodig heeft, beroep kan doen op een breed netwerk van organisaties en Gentenaars. Initiatieven van onderop zoals schoolse begeleiding door Uilenspel en Kompanjon, maar ook het gloednieuwe toekomstatelier, zijn voor Stad Gent belangrijke partners.

Gent kent een mooi uitgebouwd aanbod deeltijds kunstonderwijs voor kinderen, jongeren en volwassenen. Via onder meer de UiTPAS, via samenwerkingen tussen de academies en een aantrekkelijk eigentijds en toegankelijk lesaanbod geven we Gentenaars de kans om de artiest in zichzelf te ontdekken.

Ouders blijven natuurlijk de belangrijkste partner. Zij zijn de eerste opvoeder. Via het samenwerkingsverband Huizen van het Kind en met de Opvoedingswinkel bouwt Stad Gent samen met vele partners preventieve gezinsondersteuning uit. Daarbij vertrekken we vanuit vertrouwen in de sterkte en betrokkenheid van ouders, maar we hebben oog voor de bijzonder kwetsbare situatie waarin ouders zich (al dan niet tijdelijk) kunnen bevinden en de levenslange gevolgen bij het uitblijven van een degelijke aanpak. Ouders van wie de kinderen niet zijn ingeschreven of te weinig naar school komen, spreken we rechtstreeks aan per brief, telefonisch of met een huisbezoek door de brugfiguren. De werking met brugfiguren wordt uitgebreid op basis van de demografische evolutie.

Alle scholen kunnen in principe een beroep doen op brugfiguren. Is het niet via een vaste brugfiguur, dan via een trajectbrugfiguur die helpt bij tijdelijke vragen. Het doel is altijd om een brug te slaan tussen school en thuis.

Kennis van het Nederlands is een absolute vereiste om mee te kunnen in de klas en in de samenleving. De eerste levensjaren zijn cruciaal voor taalverwerving. Daarom stimuleren we ouders om hun kinderen naar de kinderopvang te laten gaan en naar de kleuterschool te sturen vanaf 3 jaar.

Proeven van verschillen

Gentse scholen zijn superdiverse scholen. Nederlands is de instructietaal, maar meertaligheid kan functioneel ingezet worden en als troef worden benut. Voor anderstalige nieuwkomers voorzien we voldoende onthaalklassen in het secundair onderwijs en trajecten met extra aandacht voor Nederlands in hun vervolgscholen.

De school is de plaats bij uitstek waar kinderen en jongeren van verschillende levensbeschouwelijke, politieke en filosofische achtergronden elkaar leren kennen. (Wereld)burgerschap, leerlingenparticipatie, dialoog en aandacht voor duurzaamheid worden actief gepromoot en ondersteund.

Het overleg over levensbeschouwelijke kentekens op school wordt netoverschrijdend verder gevoerd via het LOP om de toegang tot het onderwijs voor alle leerlingen te garanderen. Voor het stedelijk onderwijs komt er een uniforme juridisch correcte regeling. Deze regeling zal de nodige ruimte geven aan zowel scholen die een verbod willen omwille van het schoolklimaat, als aan scholen die geen verbod willen.

Je toekomst zelf in handen nemen begint met een goede studiekeuze. Weloverwogen positief kiezen vanuit je talenten en interesses versterkt de motivatie en slaagkansen. In het secundair onderwijs kiezen we voluit voor domein- of campusscholen. Via STEAM (Science, Technology, Engineering, Arts and Mathematics), projecten en samenwerkingen met werkgevers, de VDAB, de Stap, ononderbroken onderwijsloopbaanbegeleiding en in samenwerking met alle Gentse schoolbesturen, laten we jongeren proeven van verschillende beroepen en hun mogelijkheden in de toekomst. Vanuit Onderwijs werken we actief mee aan het Arbeidspact. Een breed, kwalitatief en toegankelijk tweedekans- en volwassenenonderwijs biedt iedereen de mogelijkheid tot levenslang leren.

Om tot leren te komen is welbevinden zeer belangrijk. Een positief, verbindend en veilig schoolklimaat draagt bij tot knappe leerprestaties. We promoten warme scholen waar persoonlijke problemen bespreekbaar zijn en waar leerlingen zich goed in hun vel voelen, met een herstelgerichte aanpak. Scholen werken aan sociaal-emotioneel leren en voeren een actief antipestbeleid. We werken aan warme scholen; via samenwerking met de bijzondere jeugdhulp, geestelijke gezondheidszorg en andere welzijnspartners dichten we de kloof tussen onderwijs en welzijn. Soms gaat het echt niet meer en is een time-out of een ander begeleidingstraject aangewezen om leerlingen – en leerkrachten - op adem te laten komen via naadloos flexibele trajecten.

We onderschrijven het recht op inclusief onderwijs. Om dit mogelijk te maken wordt maximaal netoverschrijdend samengewerkt tussen de Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) en de ondersteuningsteams van het M-decreet. Evengoed kiezen ouders voor aangepaste zorg en omkadering in het buitengewoon onderwijs. Het blijft een keuze die individueel gemaakt wordt in het belang van het kind, met respect voor de visie en inbreng van de ouders en draagkracht van het schoolteam. Om een weloverwogen keuze mogelijk te maken, is een dekkend aanbod buitengewoon onderwijs nodig.

Ontdek de wereld in Gent

Dankzij de Schoolhoeve, de Wereld van Kina, het natuurbezoekerscentrum de Bourgoyen en de educatieve werking bij de Gentbrugse Meersen geven we alle kinderen en jongeren die opgroeien in de Gentse stedelijke omgeving de kans om dichtbij de natuur te staan. Via schoolmoestuinen, het promoten en aanbieden van duurzame en gezonde schoolmaaltijden en tussendoortjes werken we niet alleen aan een klimaatneutraal Gent maar ook aan de gezondheid van de leerlingen. We zorgen ervoor dat kinderen en jongeren voldoende bewegen op school.

Ook de kinderopvang wordt verder uitgebreid op basis van de demografische groei van onze stad en prioritair in de vier wijken waar de Barcelonanorm niet wordt gehaald. Op de Oude Dokken, de Tondeliersite, de Koningin Fabiolalaan en de Franse Vaart komt bijkomende stedelijke kinderopvang. Via een actieve regierol, het loket kinderopvang en concrete steunmaatregelen helpt Stad Gent ook private kinderopvanginitiatieven. Gent blijft ook een voortrekkersrol spelen op het vlak van inclusie en kwaliteit. We plaatsen naast het economische ook het pedagogische en sociale belang van kinderopvang voorop door de toegang voor kansengroepen te waarborgen en te werken aan inkomensgerelateerde kinderopvangplaatsen.

Door de handen in elkaar te slaan met de lerarenopleidingen en in samenwerking met alle schoolbesturen draagt Stad Gent bij aan het oplossen van het almaar groter wordende lerarentekort. Bij het Onderwijscentrum komt een specifieke focus op leerkrachten die nieuw starten in Gent en op het ontwikkelen van competenties en samenwerking tussen leerkrachten.

We werken ook aan de diversiteit van het onderwijzend personeel. Concreet voor de stedelijke scholen komt er een actieplan, gericht op het aantrekken en behouden van zeer divers talent met bijzondere aandacht voor mannen en Gentenaars met een migratieachtergrond. Zo kunnen alle leerlingen zich in hun leerkrachten herkennen en wordt diversiteit ook in de leraarskamer de norm.

Studenten geven mee vorm aan de stad. Universiteitssteden zijn broeihaarden van kennis en creativiteit, en de aanwezigheid van studenten zorgt voor leven in de stad en biedt uitgelezen kansen. Via een bestuurlijk overleg met alle hogeronderwijsinstellingen én via inspraak van studenten erkennen en benutten we de kracht die studenten en hoger onderwijs geven aan de stad. De kennisinstellingen kunnen rekenen op een lokale overheid die voorwaarden schept om in goede omstandigheden hoger onderwijs te organiseren. Ook met de studenten is er een rechtstreekse dialoog. Daarbij hebben we extra aandacht voor internationale studenten en nieuwe communicatiekanalen. Samen maken we werk van een geïntegreerd studentenbeleid. We scheppen kansen om studenten en onderzoekers mee te laten bijdragen aan de uitdagingen waar we als stad voor staan. Ook het studentenleven mag er zijn en kleurt mee de stad, met respect voor al wie in Gent woont en werkt. In nauw overleg met de politie en toezichthoudende diensten zetten we in op de leefbaarheid van de omgeving Overpoort en de buurten waar veel studenten verblijven. Er is bijkomend oog voor de impact van de snelle groei van het aantal studenten in Gent. Daarom versterken we onder meer de ondersteuning via de studentenambtenaar.