Het actiecomité SOS Sint-Anna werd nogmaals op de raad uitgenodigd om haar herbestemmingsvoorstel van de kerk te komen toelichten. Raadslid Tine De Moor heeft appreciatie voor de inzet van de actiegroep. Net daarom, stelde ze, mag je deze betrokken burgers ook niets wijsmaken. Het plan van Delhaize is tot nu het enige om de kerk toegankelijk te maken, en te bewaren voor de toekomst. Daarnaast gaf Tine nog enkele bezorgdheden mee aan het college, in het bijzonder over participatie van de buurt in het verdere traject.

In haar tussenkomst op de raad van oktober ging Tine hier uitgebreid op in.

Tenzij de we komende tijd getuige zouden mogen zijn van een plotse, massale bekering van de Gentenaars, ziet het er naar uit dat vele kerken in Gent leeg zullen blijven. Leegstand is nefast voor een gebouw maar leegstand is ook niet te tolereren in een stad waar ruimte steeds schaarser wordt, en verdichting een noodzaak, en dus moeten we ook met de vaak grote oppervlaktes die kerken in nemen slim omgaan. En dat blijkt niet altijd evident. Niet alle Gentse kerken zijn geschikt om er woonruimtes, een buurthuis, of een circusschool in onder te brengen.

Sint-Anna in het bijzonder gaat gebukt onder de paradox van haar eigen schoonheid: te mooi om niet te bewonderen maar ook te mooi om er ernstige ingrepen in toe te laten die haar schoonheid zouden kwetsen. Die paradox zorgt ervoor dat de leegstand nu nog langer dreigt te duren dan echt nodig, na een periode dat er ook weinig gelegenheid geweest is om die schoonheid van binnen te bewonderen, omdat er nauwelijks erediensten gehouden werden, en bij momenten de veiligheid voor bezoekers -door de toestand van de kerk- niet gegarandeerd kon worden.

Ik ben onlangs eens in het boek “150 jaar Sint-Annakerk Gent” gedoken, gepubliceerd in 2005 naar aanleiding van die verjaardag. In dat boek werd herhaaldelijk benadrukt dat de staat van Sint-Anna, ondanks vele restauraties, niet al te best was, en er werden toen al vragen gesteld door de kerkfabriek en allerlei religieuze vertegenwoordigers over de toekomst van het gebouw. Met die vragen worstelen we vandaag nog steeds. En over het antwoord op die vragen zal deze gemeenteraad het laatste woord hebben.

Ondanks het feit dat de sleutel nog steeds niet in handen van de Stadsdiensten is, en zij dus niet beslissen over de huidige toegankelijkheid, ligt de verantwoordelijkheid over de toekomst van het gebouw nu, inmiddels, door de overdracht van de eigendom, wel bij de Stad. De beslissingsbevoegdheid over de toekomst van St-Anna ligt dus niet meer bij de katholieke geloofsgemeenschap maar bij alle Gentenaars. Wie wil claimen verantwoordelijk om te gaan met erfgoed en ruimte in de stad, die moet ook knopen durven doorhakken. Die verantwoordelijkheid eist dat we een concreet plan hebben, met een duidelijke invulling gebaseerd op duidelijke afspraken. En zo’n voorstel ligt er nu, waarbij de kerk veel meer open zal staan voor iedereen, zonder dat er entrée moet gevraagd worden om het openhouden toch maar haalbaar te maken -, en zonder dat de renovatie en onderhoud een enorme hap uit de stadsbegroting van de komende jaren neemt en andere broodnodige investeringen onmogelijk maakt.

Dit voorstel gaat voor onze fractie dus de goede kant op, omdat ze tot nu het enig haalbare en realistische voorstel is om St Anna toegankelijk te maken en tezelfdertijd te bewaren voor de toekomst zodat ook onze achterkleinkinderen de kerk nog kunnen bezichtigen.

Bij de plannen, zoals ze op de commissie voorgesteld werden, heeft onze fractie nog twee opmerkingen: in hoeverre is erfpacht nog een haalbare optie, mits tegemoetgekomen wordt aan de basisvoorwaarden zoals ik hierboven schetste? Als dat zou kunnen, lijkt dat ook voor onze fractie het meest te verkiezen scenario.

Ten tweede, is het voor onze fractie ook belangrijk dat de Stad goed toezicht houdt op hoe er met het erfgoed wordt omgegaan in de toekomst. We vragen dus ook aan de schepen van Monumentenzorg om daar aandacht aan te besteden.

En tot slot, maar nog belangrijker, is de vraag waar menig buurtbewoner mee rondloopt natuurlijk: hoe zal de buurt verder betrokken worden? Dit bestuur engageerde zich komende legislatuur meer werk te maken van inspraak en participatie.

Een goed participatiebeleid is er een waar burgers ook geen blaasjes wijsgemaakt worden, waar geen loze beloften naar mogelijke investeringen gedaan worden. Kosten voor renovatie en onderhoud zijn enorm, dat hoest je als burgercomité en zelfs niet als stad zomaar eventjes op. Dat staat niet in de weg dat Stad Gent van Delhaize kan eisen dat er nog voor de openstelling van de winkelruimte samen met de buurt nagedacht wordt over de rol van de buurt in het gebruik van zowel de ruimtes en het nieuw te bouwen paviljoen. Hoe zal de beheerder van het paviljoen dit ‘buurthuis’ uitbaten in synergie met de buurt? . Kunnen daarrond garanties gegeven worden?

Mogelijks moet de Delhaize nog eventjes overtuigd worden dat orgelmuziek ook echt mooi kan zijn -ik heb in een duister verleden wel eens een paar jaar kerkorgel gespeeld-, en dat winkelen in een sacrale sfeer, ondersteund door orgelmuziek, een grotere meerwaarde heeft dan the usual muzak. Over smaken valt te twisten. Maar het zou zelfs van weinig commercieel inzicht getuigen mocht men de buurt niet nauw betrekken bij de toekomst van St-Anna. Aan ons Gentenaars, om st Anna te blijven koesteren en vooral: nu eindelijk eens echt makkelijk te kunnen bezoeken.