Luminus heeft plannen voor de uitbreiding van een noodcentrale voor elektriciteit in Wondelgem. Het Gentse stadsbestuur heeft daarvoor een positief advies gegeven. Hoe zit dat nu? Zijn we als Groen Gent dan niet kritisch over nieuwe elektriciteitscentrales op gas?

Natuurlijk wel. We zijn ervan overtuigd dat de toekomst ligt in 100% hernieuwbare energie. Meer zelfs, net daarom nemen we ook onze verantwoordelijkheid om 100% hernieuwbaar mede mogelijk te maken. 

Het gaat hier niet over een klassieke gascentrale die veel zal draaien, maar over een soort noodcentrale. Die zal enkel in werking treden op momenten met een hoge vraag naar elektriciteit of bij instabiliteit van het net. Inschatting is dat de centrale slechts 15% van de tijd zal draaien. We pleiten er bij de federale overheid dan ook voor deze centrale enkel in te zetten om de bevoorradingszekerheid van elektriciteit te garanderen.

Ook wij vinden het veel slimmer om te investeren in hernieuwbare energie, opslag en flexibiliteit. Maar het feit is dat de meeste kerncentrales versleten zijn en sowieso sluiten tegen 2025. Daarmee verdwijnt de helft van de stuurbare productiecapaciteit in België.

Bovendien is de afgelopen vijftien jaar veel tijd verloren voor het energiebeleid door vorige regeringen. Er is te weinig geïnvesteerd in elektriciteitsverbindingen met het buitenland, hernieuwbare energie, vraagsturing en opslag. Nu moeten we die fouten rechtzetten en alles voorbereiden voor 100% hernieuwbare energie. In de tussentijd zijn flexibele gascentrales altijd nodig. 

Stad Gent geeft ook opmerkingen mee in haar advies. Zo vraagt de stad om bij het ontwerp en de bouw van de centrale rekening te houden met de Europese doelstellingen om de energiesector koolstofvrij te maken. Ook vraagt Gent om restwarmte in de toekomst nuttig aan te wenden voor de industrie en de verwarming van gebouwen.

Het is de Provincie Oost-Vlaanderen die de vergunning moet goedkeuren, het Gentse stadsbestuur heeft een adviserende rol.

Hoe past deze centrale in de Gentse ambitie 2050 klimaatneutraal?

De vervangcapaciteit is noodzakelijk om tegen 2050 100% hernieuwbare energie te hebben en klimaatneutraal te zijn. De centrale valt onder het Europese emissiehandelssysteem dat de uitstoot regelt van elektriciteitscentrales en zware industrie. Globaal zal er dus geen stijging van de CO2 zijn. Bovendien is op Europees niveau overeengekomen dat de elektriciteitssector tegen 2040 klimaatneutraal moeten zijn. Dat geldt ook voor deze centrale. Als stad wijzen we er in ons advies op dat de centrale klaar moet zijn voor het gebruik van groene waterstof, biogas of synthetisch gas.

Gent blijft helemaal gaan voor klimaatneutraliteit in 2050.

Hoe zeker is het dat die centrale in Gent wordt gebouwd?

Het is ook nog niet zeker dat die aardgascentrale effectief in Gent komt. In heel België worden nu plannen voorbereid voor bijkomende investeringen in vervangcapaciteit. Om de bevoorradingszekerheid te garanderen, heeft de federale regering het zogeheten capaciteitsvergoedingsmechanisme ingevoerd (CRM). Dat laat toe een producent te vergoeden voor het ter beschikking stellen van een bepaalde capaciteit elektriciteit, opslag of vraagsturing. Verwacht wordt dat verschillende elektriciteitsproducenten en andere spelers zullen meedingen in die veiling. De bouw van de Gentse noodcentrale is dus nog verre van zeker.

Is de bouw van deze centrale een gevolg van de beslissing om de laatste twee kerncentrales te sluiten?

Neen. Sowieso gaan 5 op 7 centrales dicht (wegens scheurtjes, te oud of de dure veiligheidsinvesteringen van 1 miljard euro). Alleen al door de sluiting van die 5 centrales is er bijkomende flexibele capaciteit nodig in de vorm van batterijen, on demand vermindering van de vraag en dus ook flexibele gascentrales die je aan en uit kan zetten.

Alle partijen in ons land zijn het er over eens dat dergelijke vervangingscapaciteit nodig is. Het zijn overigens Groen en N-VA die dit dossier hebben vlot getrokken in de zomer van 2020. Nu de duidelijkheid voor de investeerders er wel is, komen er plannen op tafel.

Zonder vervangingscapaciteit nemen we ongeoorloofde risico's. Wie zou het risico durven lopen om niet te voorzien in vervangcapaciteit? Wie wil er bewoners afkoppelen, treinen stilleggen of industrie platleggen als er op een zeldzame, donkere, ijskoude, windstille dag te weinig elektriciteitsproductie is? Via onder andere de CRM wordt dus niet alleen de bevoorrading gegarandeerd, het is ook een extra bescherming voor de meest kwetsbaren.

Update artikel: 02/03/2021 

Blijf op de hoogte

Wil je wekelijks op de hoogte blijven van het belangrijkste politieke nieuws van Groen Gent? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief.