30,4 % van de leerlingen in het secundair onderwijs heeft niet het Nederlands als thuistaal. Wil dat zeggen dat al die jongeren geen Nederlands spreken? Zeer zeker niet. Maar algemeen wordt wel vastgesteld dat de kennis van het Nederlands er op achteruit gaat. Hoe kan dit gekeerd worden?

Het Onderwijscentrum deelt wetenschappelijke inzichten van experts en concrete tips van leerkrachten uit de klas. Extra inzetten op kennis van het Nederlands én ook de thuistalen van de kinderen gericht inzetten. Dat heet functioneel meertalig leren en is een concept van het Centrum Diversiteit en Leren. Enkele voorbeelden? Door er even een woordenboek bij te nemen als een wiskundevraagstuk opgelost wordt of door leerlingen elkaar te laten helpen. Door de thuistaal van leerlingen een actieve plaats te geven in de lessen, als een didactische tool, wordt het leerproces bij meertalige leerlingen versterkt.

Hoe kunnen leraren dat het best aanpakken? Om dat te ontdekken, gingen 7 geëngageerde leraren uit Het Spectrum Gent, PHTI en HTISA vorig schooljaar in hun lessen aan de slag met de thuistalen van hun leerlingen. Onderwijscentrum Gent bundelde hun ervaringen in een website rond functioneel meertalig leren. Leiden deze tips de focus af van het leren van Nederlands? Wel integendeel: door de thuistaal gericht en punctueel in te zetten en steeds terug te koppelen in en naar het Nederlands, wordt de communicatie verdiept. Waar nodig kan af en toe vertaald worden en algemeen wordt ingezet op een klimaat van vertrouwen waarin leerlingen aangemoedigd worden om Nederlands te spreken. Sommige leerlingen krijgen een taalbad bij aankomst in ons land. Maar ook daarna blijft een dagelijks inzetten op een verdieping van onze taal noodzakelijk om iedereen te laten excelleren op school. Daarbij hanteren we de tools die wetenschappelijk onderzoek ons aanreikt.

Praktische instrumenten

Op de website vinden leraren concrete informatie en instrumenten waarmee ze meteen aan de slag kunnen op de vloer. Zo is er een kijkwijzer met praktische tips en lesvoorbereidingen. Er is ook een checklist voor beleidsondersteuners en taalcoördinatoren die in hun school van functioneel meertalig leren een succes willen maken. De website biedt bijvoorbeeld talenpaspoorten en bijhorende spreekopdrachten aan. Onder meer leerlingen van HTISA gingen daar al mee aan de slag.

Het doel van dit alles? Werken aan leerlingen die vertrouwen hebben in zichzelf en hun leraren. Leerlingen die hun volledige taalrepertoire kunnen benutten, voelen zich gewaardeerd en leren meer én beter.