Eind 2020 publiceerde Caritas haar rapport over menstruatie-armoede in Vlaanderen. Daaruit bleek dat 12% van de meisjes tussen 12 en 25 jaar aangaf soms geen maandverband, tampons, een cup, … te kunnen kopen. 5% van de bevraagde meisjes antwoordde zelfs dat ze al eens thuis bleven van school, omdat ze geen menstruatiemiddelen hadden. Het rapport maakte een reëel probleem, dat onder de radar sluimerde, zichtbaar: menstruatie-armoede.

Armoedeprobleem

Onderzoek leert ons dat hoe vaker een leerling van school wegblijft, hoe problematischer de schoolloopbaan kan worden en hoe groter de kans dat de leerling uiteindelijk zonder diploma de school verlaat. Wie energie moet stoppen in het maken van basiskeuzes, heeft minder energie voor bvb. schoolse verplichtingen. Elke Decruynaere legde dan ook de analogie met de problematiek van de lege brooddozen: kinderen die met honger in de klas zitten, komen veel minder (of niet) tot leren. Menstruatie-armoede moet op een structurele manier deel gaan uitmaken van armoedebestrijding.  

“We moeten er alles aan doen om te zorgen dat elke leerling elke dag op school raakt. Het is schrijnend dat mensen moeten kiezen tussen welke basisproducten ze wel of niet kunnen kopen; we moeten zorgen dat meer mensen die keuze niet hoeven te maken.” -  Elke Decruynaere, schepen van Onderwijs

Structurele aanpak

Menstruatie-middelen zijn basisproducten: ze behoren tot de basis-verzorgingsproducten voor elk meisje of vrouw. Geen enkel meisje zou moeten kiezen tussen het kopen van bijvoorbeeld eten of maandverband. Er waren deze week, naar aanleiding van de internationale vrouwendag, verschillende inzamelacties voor menstruatieproducten. In afwachting van een structurele oplossing, zijn dit hartverwarmende initiatieven, waar ik graag mijn steentje aan bijdroeg. Maar het is een armoedeprobleem, dat ook als dusdanig structureel en in het bredere kader aangepakt moet worden.

Het proefproject

Federaal minister van armoedebestrijding Lallieux stelde eind 2020 via de Vrouwenraad 100.000 euro beschikbaar om in Vlaanderen en Brussel proefprojecten op te zetten om oplossingen te zoeken voor menstruatiearmoede. Door het vrijgemaakte budget te verdelen via de Vrouwenraad, koos de minister ervoor om ook het perspectief van gendergelijkwaardigheid in het debat te betrekken. In een samenwerkingsverband tussen het Onderwijscentrum Gent, de Dienst Welzijn, het OCMW en VIVA-SVV Oost-Vlaanderen werd een projectvoorstel ingediend. Het project, met de naam ‘Samen tegen ongestelde vragen’, werd ondertussen goedgekeurd. We kunnen dus op Gents niveau in een aantal secundaire scholen proefprojecten op zetten. We zullen focussen op 4 scholen met een hoge diversiteit en streven er ook naar om een school van het buitengewoon secundair onderwijs te betrekken.

Samen drempels verlagen

“We willen verschillende pistes uittesten om producten te verdelen waarbij leerlingen zich comfortabel voelen en die discreet genoeg aanvoelen, bij voorbeeld via kastjes waarvan leerlingen de code kennen. Op die manier willen we nagaan wat het beste werkt voor de leerlingen. Ik wil over dit thema ook in gesprek gaan met de jongeren zelf, bvb via Jong Gent in Actie, om ook hun ervaringen en signalen rond deze problematiek te kunnen capteren.” Elke Decruynaere, schepen van Onderwijs

“We willen verschillende pistes uittesten om producten te verdelen waarbij leerlingen zich comfortabel voelen en die discreet genoeg aanvoelen." - Elke Decruynaere, schepen van Onderwijs

Scholen geven aan dat ze vandaag al menstruatiemiddelen ter beschikking stellen van leerlingen, bij voorbeeld via het leerlingensecretariaat of via een vertrouwenspersoon. Toch toont het Caritas rapport aan dat dit nog niet overal voldoende is of dat leerlingen drempels ervaren om hiervan gebruik te maken. Daarom gaan we - op maat van de deelnemende scholen en leerlingen - verschillende manieren uittesten om de producten zo laagdrempelig mogelijk ter beschikking te stellen, zodat elke leerling die dit nodig heeft er over kan beschikken. 

Het project loopt tot het eind van 2021. Daarna willen we samen met alle partners én met de hogere overheden nagaan hoe we dit kunnen uitrollen naar alle scholen.

Meer lezen?

Lees hier het rapport van Caritas over menstruatie-armoede in Vlaanderen

Meer over het proefproject op de scholen ‘Samen tegen ongestelde vragen’ van de Stad Gent

Groen oefent druk uit op de Vlaamse regering. Met hun akkoord kunnen we in alle scholen menstruatieproducten gratis aanbieden. Teken de petitie!

Blijf op de hoogte

Wil je op de hoogte blijven van het belangrijkste politieke nieuws van Groen Gent? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief.