Voor Elke Decruynaere moet de Vlaamse regering dringend een consensus vinden over het inschrijvingsdecreet. Alles laten zoals het is, onder het mom van ‘vrije schoolkeuze’, is geen optie.
De eerste resultaten van het digitale centrale aanmeldingssysteem voor Gentse middelbare scholen veroorzaakten eerder dit jaar ophef. Hoewel alle aangemelde leerlingen uiteindelijk een van hun voorkeurscholen kregen, vertoonde het systeem nog enkele kinderziektes. Om alles volgend schooljaar vlotter te laten verlopen, hebben de stad Gent en de IT-dienst Digipolis in de schoot van het Lokaal Overlegplatform onderwijs (LOP) afspraken gemaakt. Zo zullen de veelbesproken ‘wissels’, waarbij leerlingen elkaars eerste voorkeur hebben, nu wel vooraf doorgevoerd kunnen worden. Vóór 1 september beslist elke Gentse school of ze opnieuw instapt in het systeem (DS 21 juni). Wat als een paar scholen niet meedoen? Voor ouders zou dat betekenen dat ze moeten kamperen én zich tegelijk online moeten aanmelden als back-up. De resultaten daarvan vielen in Antwerpen tegen. Ook ontstond er concurrentie tussen scholen.
Eén inschrijvingsdatum?
De bal ligt nu in het kamp van de Vlaamse regering, die straks beslist over een nieuw inschrijvingsdecreet. Welke vragen liggen voor? Niet iedereen kan verlof nemen of zijn vrienden en familie inschakelen om te kamperen voor zijn eerste en enige keuze
1. Gaan we naar één inschrijvingsdatum in plaats van 131 verschillende in heel Vlaanderen? Dat is een centrale ingreep met een grote lokale impact. Hij is nodig omdat leerlingen in het secundair onderwijs erg mobiel zijn. De verschillende data zetten nu nodeloos veel druk op scholen en regio’s om de inschrijvingsdatum alsmaar te vervroegen, wat nefast is voor een weloverwogen studiekeuze.
2. Gaat de dubbele contingentering op de schop? Het systeem dat de populatie van scholen afstemt op de buurt is een van dé maatregelen die tot minder segregatie op school leiden. Tegelijk is het de reden waarom het inschrijvingsdecreet al jaren politiek geblokkeerd zit in de Vlaamse regering. Voor de N-VA is het een no pasarán. Ze wijzigt geen letter aan het decreet als de dubbele contingentering blijft. Zelfs het lokale bestuur of het LOP de autonomie daarover geven, lijkt onbespreekbaar.
3. Gaan we voor het secundair onderwijs naar een systeem waar scholen helemaal zelf kunnen beslissen of ze online dan wel via kamperen aanmelden? Voor het basisonderwijs staat in de wet dat in één gebied alle scholen hetzelfde systeem moeten gebruiken. Voor het secundair onderwijs is dat niet bepaald. Zowel Gent als Antwerpen is vragende partij voor een eenduidig systeem voor één gebied.
4. Blijft, behalve voorkeur, toeval het enige criterium? Bij ouders gingen stemmen op om meerdere criteria een rol te laten spelen in het secundair onderwijs, zoals een specifieke zorgbehoefte, de voorbereiding op een bepaalde studierichting of de afstand tot de school. Om dat mogelijk te maken, moet dat in een nieuw decreet ingeschreven worden.
5. Blijft alles zoals het is onder het mom van ‘vrije schoolkeuze’? Niet beslissen is ook beslissen. Dan zal het opnieuw aan de lokale besturen zijn om het voortouw te nemen, waardoor ze alle bagger over zich heen blijven krijgen. Maar wat verkocht wordt als ‘vrije schoolkeuze’ komt neer op ‘het recht van de rijkste’. Want niet iedereen kan verlof nemen of zijn vrienden, familie of desnoods zijn poetsvrouw inschakelen om te kamperen voor zijn eerste en enige keuze. Andere ouders moeten genoegen nemen met de plaatsen die ‘overblijven’. De overheid geeft ouders geen vrijheid, ze laat hen in de steek. Ze heeft te weinig moed om een transparant en eerlijk systeem op te zetten.
Niet beslissen is geen optie. Als schepen van Onderwijs in een stad die intussen meer dan tien jaar ervaring heeft met online aanmelden weet ik hoe belangrijk én gevoelig dat onderwerp is. Samen met de stad Antwerpen heeft Gent met het CAR (centraal aanmeldingsregister) een betrouwbaar en stabiel online systeem opgezet. Om nog beter te kunnen werken, is een vernieuwd inschrijvingsdecreet nodig. Wat mij betreft, mag dat een kader zijn dat het lokale bestuur samen met scholen vertrouwen en ruimte geeft om dat op lokaal niveau te concretiseren. Maar bovenstaande vragen verdienen nu een antwoord van de Vlaamse regering.