De Vlaamse Waterweg en Stad Gent ondertekenen na jarenlang overleg een samenwerkingsovereenkomst over het unieke stuk Schelde te Sint-Amandsberg en Gentbrugge: het Gentse Zwin. De inhoud? Veiligheid en natuur krijgen de prioriteit en dit met behoud van getijdenwerking. Er komt geen pleziervaart op dit stuk van de Schelde maar er komen wel fiets-en wandelbruggen.

"Deze samenwerkingsovereenkomst tussen Stad Gent en de Vlaamse Waterweg mag gerust een mijlpaal worden genoemd voor de ontwikkeling van het Gentse Zwin. De komende jaren kunnen we samen aan de slag met de verdere ontwikkeling van de natuurwaarden op dit stuk van de Schelde. Samen ook met lokale verenigingen en omwonenden", Sara Matthieu, gemeenteraadslid Groen.

Het unieke Gentse Zwin

Het Gentse Zwin is de enige plaats in ons land waar de getijdenwerking zo diep in het binnenland reikt. Nadat dit deel van de Schelde zijn economische functie van bevaarbaarheid verloor, zagen we de voorbije decennia een prachtig staaltje van natuurontwikkeling waarmee de getijdenschelde zonder overdrijving de ecologische levensader van de Groenpool Gentbrugse Meersen Damvallei kan worden genoemd.

"Deze overeenkomst en dit resultaat was er nooit geweest zonder de jarenlange inzet van talrijke organisaties en wakkere burgers: Natuurpunt, GeZwint, bewonersorganisaties, GMF …." - Tine Heyse, schepen van Milieu

De decennialange rust op dit stuk Schelde, en de verbeterde oppervlaktewaterkwaliteit, lokten ook steeds meer fietsers en wandelaars naar dit unieke gebied. Ook het terug opduiken van lang verdwenen diersoorten in deze regio zetten het Gentse Zwin verder op de kaart. Denk maar aan de vele kijklustigen die genoten van het schouwspel van noeste bevers nabij Gentbruggebrug. Dat deze bevers hier opduiken is geen toeval maar een belangrijke indicator van het natuurherstel en de verbeterde waterkwaliteit.

Een lang proces … met positief resultaat

Dat de in oktober 2018 onder de bemiddeling van toenmalig gouverneur Briers bereikte consensus, met als conclusie op de Zeeschelde opwaarts de constructie in Heusden een jaarrond GGG-invulling te voorzien, waarbij veiligheid en natuur primeren en pleziervaart niet wordt toegelaten op het traject nu wordt vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst is heel belangrijk. Enkel schepen voor onderhoudsbaggerwerken zullen toegang hebben en dit via de sluizen in Gent. In Heusden komt een constructie (niet noodzakelijk sluis) om het tij, dat jaarrond behouden blijft, te regelen indien dit nodig is vanuit het aspect veiligheid, maar ook bijvoorbeeld tijdelijk in het kader van de bestrijding van knijtenoverlast.  

"Deze samenwerkingsovereenkomst tussen Stad Gent en de Vlaamse Waterweg mag gerust een mijlpaal worden genoemd voor de ontwikkeling van het Gentse Zwin." - Sara Matthieu, gemeenteraadslid Groen

Maar er is meer. Er zal ook werk worden gemaakt van zogenaamde meerwaardeprojecten. Zo komt er een fiets- en voetgangersbrug aan eiland Gentbrugge, een fiets- en voetgangersbrug ter hoogte van Paul De Ryckstraat , en een fiets- en voetgangersbrug ter hoogte van de groenpool Gentbrugse Meersen – Damvallei. Langs de Nijverheidskaai komt er een veilige fietsverbinding. En tot slot, maar niet minder belangrijk  zullen ook de natuurwaarden in de Gentbrugse Meersen voorwerp zijn van een meerwaardeproject. Zo zal er verder werk worden gemaakt van een vernatting van de groenpool Gentbrugse Meersen.

Pluim op de hoed van omwonenden en actiegroepen

Dat deze samenwerkingsovereenkomst er ligt is niet alleen de verdienste van de Vlaamse Waterweg en Stad Gent. Neen, deze overeenkomst en dit resultaat was er nooit geweest zonder de jarenlange inzet van talrijke organisaties en wakkere burgers: Natuurpunt, GeZwint, bewonersorganisaties, GMF ….

In de verdere uitwerking van de samenwerkingsovereenkomst wordt er naast een stuurgroep (met vertegenwoordigers van Stad Gent en de Waterweg) ook voorzien in nog op te richten projectgroepen en een beheercommissie. Hierin is voorzien dat betrokken derden kunnen participeren. Nu naar een échte samenwerking tussen overheden, middenveld en burgers voor het unieke Gentse Zwin.