Moeilijke budgettaire oefening afgerond: geen kaasschaaf maar inhoudelijke keuzes en een sociale taxshift. De impact van de coronacrisis, de sterk gestegen energieprijzen (o.a. door de oorlog in Oekraïne), de hoge inflatie en de daarmee gepaard gaande loonindexeringen treffen de steden en gemeenten hard. Dat is ook het geval in Gent. Bovendien groeit één van de voornaamste inkomstenbronnen van de Stad, het Gemeentefonds, niet met gelijke tred aan. We ondersteunen vanuit Groen Gent de oproep van de lokale besturen aan de Vlaamse regering om dringend werk te maken van een hogere indexering van het Gemeentefonds.

Ondertussen werkten onze Groen schepenen in het stadsbestuur de voorbije dagen en weken een zware budgetoefening af. De diensten verwerken nu alle data zodat het college van burgemeester en schepenen finaal op 16 augustus 2022 een formele goedkeuring kan geven aan de budgetwijziging 2022. Wanneer vervolgens de Gemeenteraad van september de budgetwijziging goedkeurt zal de Stad Gent in 2025 een budget in evenwicht kunnen voorleggen. Er zal voor elk jaar ongeveer 52 miljoen bespaard worden bij Stad, OCMW en de partners van Stad Gent samen. Daarnaast worden er structureel voor 27 miljoen euro aan bijkomende ontvangsten geïnd.

Inhoudelijke keuzes: beschermen kwetsbare Gentenaars, groene stroom en gedeeld ruimtegebruik

We kozen er bij de budgettaire oefening expliciet voor om het middenveld zoveel mogelijk te sparen en niet in te binden op de beleidsambities rond onder meer wonen en armoedebestrijding. Het woonaanbod en de ondersteuning van de meest kwetsbaren op de woonmarkt blijft gevrijwaard. De inspanningen om de energiefactuur van de burgers te verlagen gaan onverminderd door. Het budget van de Energiecentrale en ook de investeringen in energiezuinige sociale woningen blijven overeind.

Omdat energie een bepalende factor is (en ook blijft in de toekomst) hebben we hier tijdens deze budgetoefening bewust op gewerkt. Kantoorfuncties zullen in de toekomst verder geclusterd worden op 4 sites: AC Zuid, Campus Prins Filip, Onderbergen en het Stadhuis. Minder vierkante meters die bewuster worden gebruikt zullen de nodige energiebesparingen opleveren. Ook in de wijken zelf zullen we op termijn meer inzetten op gedeeld ruimtegebruik. Door versneld te investeren in zonnepanelen en efficiënte ventilatie kunnen we energiekosten voor de Stad ook op langere termijn drukken.

We blijven inzetten op ondersteuning van het onderwijs en de kinderopvang. Op de klasvloer en in de kinderopvang blijven alle handen-op-de-werkvloer gehandhaafd.

Inhoudelijke keuzes leiden er wel toe dat bepaalde projecten of activiteiten van de Stad en haar partners worden beperkt of bijgestuurd. Zonder hierin volledig te kunnen of willen  zijn, geven we een aantal voorbeelden mee. Zo zal de eerder voorziene maandagopening van containerparken er niet komen, zal het Mobiel Dienstencentrum ophouden te bestaan en zal OCMW Gent besparen op haar eigen werking door haar expertiserol minder te delen en externe vormingen stop te zetten. De financiële steun voor de meest kwetsbare Gentenaars blijft evenwel gevrijwaard van besparingen.

Ook werd beslist om de eerder aangekondigde zuurstofwijken niet uit te rollen, maar wel de verdere inzet en ambitie rond autodelen in deze wijken te behouden. We zetten dus verder in op de versnelde vergroening van de autovloot en op een veralgemeende slooppremie voor het volledige Gentse grondgebied. Ook verkeerveiligheid en ontharden blijft een prioriteit waar we absoluut niet op inboeten.

Onderstaande figuur toont hoe de inspanningen voor de budgettaire oefening verdeeld werden. Er wordt ook een buffer van 2,8 miljoen euro op de autofinancieringsmarge ingebouwd.

Geen naakte ontslagen

De moeilijke budgettaire oefening werd afgewerkt  binnen de krijtlijnen van het protocol dat het stadsbestuur aan het begin van deze legislatuur afsloot met de vakbonden. Dat betekent dat er geen naakte ontslagen vallen, dat de technische profielen zoveel mogelijk worden gevrijwaard van besparingsmaatregelen, dat er niet wordt geraakt aan de arbeidsvoorwaarden en dat de ‘cao-marge’ gevrijwaard blijft. De handen op de werkvloer in de kinderopvang, onderwijs en de woonzorgcentra blijven gehandhaafd.

Tussen 2019 en 2022 groeide het budget voor personeel aan bij Stad en OCMW, de komende jaren evolueren we opnieuw richting hetzelfde aantal ambtenaren als in 2019. In vergelijking met vandaag betekent dit dat de taken van ongeveer 255 'voltijds equivalenten' uitdoven.

Op welke manier zal dit worden geconcretiseerd?

Geplande aanwervingen, waarvoor al budget voorzien was in het meerjarenplan, zullen niet doorgaan. Naar schatting is dit een derde van de 255 plaatsen. Daarnaast zullen een aantal medewerkers die tussen vandaag en 2025 op pensioen gaan niet vervangen worden omdat hun taak uitdovend is. Tot slot zal de taak van naar schatting 120 tot 150 medewerkers op termijn stopgezet worden. Deze medewerkers krijgen de kans om binnen de organisatie van Stad en OCMW Gent andere taken op te nemen. Ze zullen hierbij de nodige begeleiding en vorming krijgen. Met jaarlijks een duizendtal vacatures bij Stad en OCMW blijft de werkzekerheid voor deze medewerkers gegarandeerd.

Sociale taxshift

De onroerende voorheffing, of de belasting op het hebben van een woning, grond of gebouw vormt een belangrijke inkomstenbron voor een lokaal bestuur. Dat is ook zo in Gent. Deze belasting werd de voorbije 20 jaar niet verhoogd of aangepast. Het stadsbestuur besliste om dit nu wel te doen.  De onroerende voorheffing stijgt met 175 opcentiemen, van 913 naar 1088 opcentiemen. Deze belasting wordt vooral gevoeld bij de eigenaars van een eigendom (woningen, bedrijfs- en andere gebouwen, gronden) in Gent - en dat zijn niet enkel Gentenaars. Wetende dat de helft van de Gentenaars geen eigen woning bezit en deze belastingverhoging niet kan worden doorgerekend in de huurcontracten, betekent dit dat we huurders niet extra belasten.

Terzelfdertijd zal de aanvullende personenbelasting op inkomen dalen van 6,9 procent naar 6,5 procent. Hierdoor verlaagt de belasting op arbeid.

Geen verhoging van retributies

We hebben er expliciet voor gekozen om de dienstverlening voor de Gentenaar niet duurder te maken. De vergoedingen die de Gentenaar betaalt voor huisvuilophaling, kinderopvang, sportkampen,… verhogen niet. Er zal in de toekomst (vanaf 2024) en na overleg met de sector een verhoogde bijdrage gevraagd worden van de toeristen die van onze stad komen genieten en ook de uitbreiding van sommige parkeerzones en de aanpassing van een aantal regimes in zones voor betalend parkeren zullen bijkomende inkomsten genereren.

Verdere stappen

Ondanks eerdere berichtgevingen in de pers zullen al deze princiepsbeslissingen nu eerst en vooral met de grootste zorg voor de medewerkers van Stad en OCMW Gent, de vakbonden en alle partners worden gecommuniceerd en toegelicht. Het departement HR van de Stad Gent staat ook klaar om diensten en medewerkers te ondersteunen en te begeleiden waar nodig.

Blijf op de hoogte

Wil je wekelijks op de hoogte blijven van het belangrijkste politieke nieuws van Groen Gent? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief.