Gent is een open en vooruitstrevende stad die haar inwoners actief wil betrekken bij het beleid, een participatieve democratie waardig. We kiezen principieel voor opbouw van onderuit, zowel bij het opmaken als bij het uitvoeren van het beleid.

Transparantie, betrokkenheid, maatwerk, klantvriendelijkheid, participatie en data-gedreven werken vormen de basis voor het nieuwe Gentse stadsbestuur. We evolueren van passieve openbaarheid van bestuur naar actieve openbaarheid. Elke ernstige vorm van participatie begint bij degelijke informatie.

Participatie behelst de verschillende manieren waarop burgers volwaardig deelhebben aan de veranderingen in de stad en haar wijken, gaande van inspraak over samenwerken en co-creëren tot eigenaarschap. Hoe dan ook: participatie moet altijd breed en laagdrempelig zijn. Door samenwerking met middenveld- en zelforganisaties zorgen we ervoor dat mensen uit kansengroepen er volwaardig deel van uitmaken.

We zoeken ook passende trajecten om ook kinderen en jongeren toe te laten te participeren. We bouwen het kind- en jongerenparticipatiebeleid in verschillende beleidsdomeinen uit, met extra aandacht voor kwetsbare doelgroepen.

Het uiteindelijke doel: via nieuwe en aangepaste methodieken de aspiraties en inbreng van de verschillende groepen bijeenbrengen en verbinden tot breed gedragen voorstellen.

Het stadsbestuur beschouwt het middenveld als een belangrijke partner. De autonomie van het middenveld is essentieel. Het kan een tegenstem laten horen en beleid­smakers bij de les houden. Financiële en praktische ondersteuning geeft de Stad geen recht om tussen te komen in de werking of de standpuntbepaling van de middenveldorganisaties, maar wel om verantwoording te vragen over hoe de verstrekte middelen besteed werden.

Er komt een integrale visie over betrokkenheid van burgers bij het beleid en over betrokkenheid van de Stad bij initiatieven van burgers. Onderling vertrouwen staat daarbij voorop. We vertrekken van de vaststelling dat er nieuwe verhoudingen en samenwerkingsmodellen ontstaan om lokale uitdagingen samen aan te gaan. De Stad is onderdeel van een netwerk.

Stadsbrede initiatieven

Gentenaars krijgen meer zeggenschap over grote thema’s die hen bezighouden. Rond brede maatschappelijke thema’s organiseren we stadsdebatten. Voor plannen met een grote impact kunnen we ook een burgerkabinet installeren, representatief samengesteld, waarbij we rekening houden met parameters relevant voor het betreffende thema.

Bij aanvang van stadsvernieuwingsprojecten op buurt- en wijkniveau worden participatietrajecten uitgewerkt binnen een door de gemeenteraad goedgekeurd kader.

Stad Gent wil een geëngageerde partner zijn van burgers die eigen initiatieven ontwikkelen in zogeheten commons, diensten die gecreëerd worden door een gemeenschap maar die geen publieke of private eigendom zijn. Een Staten-Generaal van de Commons, een overlegorgaan tussen de verschillende burgercollectieven, kan hierover zeer nuttige adviezen geven aan de gemeenteraad. Hierbij hebben we ook oog voor initiatieven van mensen met een migratieachtergrond en kwetsbare Gentenaars. We dagen Gentse kennisinstellingen uit om hun binding met de commons te versterken.

We stimuleren zo veel mogelijk gezamenlijk beheer tussen de Stad en burgers. Elk initiatief daartoe is uniek. We maken afspraken op maat, zoals over de afbakening van de verantwoordelijkheden of over wie de regierol in handen heeft. Zo maken we een verscheidenheid aan projecten mogelijk, van het onderhoud van een stukje buurtgroen tot het publiekelijk openstellen van erfgoed. Stad Gent deelt de verantwoordelijkheid niet ondoordacht: de beslissing om zaken samen te beheren is onder meer afhankelijk van de draagkracht en de bereidheid van de initiatiefnemers om bewoners te betrekken. Stadsambtenaren krijgen extra vorming om meer participatief te werken.

De stad maken begint in de buurt

We kiezen voor een divers en breed spectrum van mogelijkheden tot participatie op wijkniveau. We houden bestaande instrumenten tegen het licht en zetten nieuwe instrumenten op, met als doel een brede en diverse groep Gentenaars meer te betrekken bij hun buurt, wijk en stad.

Zo introduceren we een burgerbegroting op maat per wijk, waarbij de wijkbewoners zelf prioriteiten kiezen over de besteding van een deel van het stadsbudget in hun eigen wijk. Het kan hier zowel gaan over investeringen, als over werkingsmiddelen, zodat wijkgerichte co-creatie echt vorm kan krijgen. De burgerbegroting omvat minstens een publiek debat waarbij men waakt over de representativiteit en het democratisch gehalte van de groep wijkbewoners. We vertrekken daarbij vanuit een grondige omgevingsanalyse.

Het initiatief ‘Wijk aan zet’ stimuleert ontmoeting, betrokkenheid en communicatie op buurt- en wijkniveau. Het wordt herdacht met meer aandacht voor experiment en vernieuwing. Het moet ook mogelijk blijven om terugkerende kleinschalige activiteiten zonder veel administratieve lasten te ondersteunen.

Buurtbeheerprojecten bieden een belangrijke kans om bewoners zo veel mogelijk te betrekken bij de inrichting en het beheer van hun wijk. Ze hebben een positief effect op individueel, sociaal en maatschappelijk niveau. Daarom zetten we dergelijke experimenten op in zoveel mogelijk buurten en plekken in de stad.

Een versterkte lokale democratie

We erkennen de adviesraden in hun democratische rol. We herwaarderen onafhankelijke advies- en overlegorganen waar burgers en middenveldorganisaties op structurele basis samenkomen. We organiseren een kritische reflectie over de samenstelling, werking en betrokkenheid van burgers binnen elk van die raden en organen. We stimuleren uitwisseling en samenwerking tussen adviesraden in het kader van het Lerend Netwerk Adviesraden. We vragen actief om advies en maken voldoende ruimte voor signalen en suggesties van de organisaties zelf.

De vernieuwde rol van de voorzitter en de ondervoorzitter van de gemeenteraad brengt de politieke besluitvorming dichter bij de Gentenaars. We organiseren inspraaktrajecten via de raad en treden uit het stadhuis. We maken het gemakkelijker voor burgers om voorstellen aan de agenda van de gemeenteraad toe te voegen. De wijken kunnen een punt op de agenda van de commissies plaatsen als een bepaald deel van de inwoners uit de betrokken wijk een voorstel indient. Daarnaast maken we ‘open commissievergaderingen op locatie’ mogelijk voor een bepaald thema of project dat een belangrijke lokale impact heeft, waarbij gemeenteraadsleden in debat gaan met de betrokkenen.

Beslissingen van de Stad en van organisaties waarin de Stad vertegenwoordigd is, maken we maximaal actief openbaar, op zo’n manier dat iedereen er op eenvoudige wijze toegang toe heeft.

Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheid voor de Gentenaars om aan te geven rond welke thema’s en voor welke wijken ze informatie willen krijgen. Deze informatie wordt automatisch bezorgd. Dat maakt het volgen van de besluitvorming voor de Gentenaar in elk geval meer overzichtelijk. Deze werkwijze wordt ook voorgesteld en aangeboden aan de officiële adviesraden.

Gentenaars en middenveldorganisaties krijgen een stem in de beleidsnota’s van de schepenen op open hoorzittingen, georganiseerd vanuit de betrokken gemeenteraadscommissies. Dit gebeurt in een fase van de besluitvorming waarin nog ruimte is voor inbreng en wijzigingen.

We zorgen voor voldoende inspraak van gebruikers en andere belanghebbenden bij de diverse structuren van de Groep Gent.