Zondag is het Werelddag voor Migranten en Vluchtelingen. Nieuwkomers starten in België zeer snel in het onderwijs. Er werd dan ook al veel ervaring opgebouwd over hoe deze leerlingen het beste onthaald en begeleid worden in onze scholen en opleidingen en hoe we omgaan met nieuwkomers die kennismaken met onze taal en onze cultuur. Anderstaligen volgen in het middelbaar eerst onthaalonderwijs (OKAN, onthaalklassen voor anderstalige nieuwkomers, waar ze tot 20 uur Nederlands per week krijgen) en stromen na een jaar door naar het reguliere onderwijs.

Vorige maand publiceerde De Standaard -onder de titel "Ze willen allemaal dokter of advocaat worden”- een mooie reportage over De Toren van Babel, de stedelijke onthaalschool voor anderstalige nieuwkomers in Gent. De leerlingen die in hun klassen terecht komen, zijn vaak heel gemotiveerd om mee te draaien en bij te leren. Ze hebben hoge ambities en zoeken wegen om hun dromen waar te maken.

"Waar in de Toren van Babel 10 jaar geleden 1 op 20 van de OKAN-leerlingen een ASO-diploma behaalde, is dat aantal vandaag gestegen naar 1 op 5, een enorme toename." - Elke Decruynaere

Naast de kennisoverdracht en de begeleiding die de leerkrachten van de onthaalklassen geven aan de jongeren, slaan ze ook de brug naar de scholen waarin zij zullen doorstromen. Ze geven tips of zelfs workshops aan de leerkrachten over welke methodes de kansen op succes voor deze specifieke leerlingen kunnen vergroten. Het gaat soms over kleine ingrepen, zoals het anders formuleren van taken of het aanpassen van het spreektempo. Een ander aspect is het aanbieden van flexibele leertrajecten: als leerlingen vakken kunnen verspreiden over meerdere jaren, slagen ze makkelijker. Ook wordt nog extra ondersteuning of een netwerk voorzien door zogenaamde vervolgschoolcoaches, leerkrachten met heel wat OKAN-expertise die de leerlingen na de doorstroom naar het regulier onderwijs nog een jaar lang ondersteunen. Bovendien blijven deze leerlingen op woensdagmiddag welkom op de Toren van Babel voor wat extra uitleg of begeleiding.

Onophoudelijke inspanningen

De onophoudelijke inspanningen van de OKAN-coaches en directies werpen duidelijk hun vruchten af. Ook in het reguliere traject loont de aanhoudende zoektocht naar verbetering. Leerkrachten krijgen meer ervaring in de aanpak van de verschillende doelgroepen en ze kunnen ook beroep doen op ondersteunende input. Zo staat het Team Taal van het Onderwijscentrum Gent klaar met tips en advies over de aanpak van (meer)taligheid. Vele partijen bundelen de krachten en maken - letterlijk- samen school.

En ze doen dat met succes. Terwijl bv. in de Toren van Babel 10 jaar geleden 1 op 20 van de OKAN-leerlingen een ASO-diploma behaalde, is dat aantal vandaag gestegen naar 1 op 5; een enorme toename. Toch stromen de meeste nieuwkomers in ons land in eerste instantie nog steeds door naar het beroepsonderwijs. Dat is perfect voor wie daarvoor kiest, wie een stiel wil leren. Maar voor niet alle leerlingen is het de beste keuze. Daardoor onderbenutten we als maatschappij veel talenten en potentie.

"Laten we samen blijven gáán voor onderwijs dat diverser wordt en andersoortige trajecten of insteken integreert. Dat is de beste formule om een grote leerwinst te boeken en alle potentie te laten groeien en bloeien. Alleen wie kansen krijgt, kan ze nemen." - Elke Decruynaere

Marge tot verbetering

Er blijft dus marge tot verbetering. We moeten alert zijn voor getuigenissen en cijfers over (bewuste of onbewuste) blinde vlekken in onderwijs, over adviezen die aansturen op studierichtingen waarvan de jongeren weten dat ze niet leiden naar de toekomst die ze voor zichzelf uitstippelden. In DS Audio #79 van 6 januari (‘Ik wilde geen BSO doen, maar ze zeiden: “TSO gaat niet lukken voor jou”’) ging men in gesprek met een nieuwkomer die enkele jaren geleden in ons land aankwam. Een jonge Afghaan vertelt in uitstekend Nederlands (zijn 6^e taal) zijn wedervaren over zijn schoolcarrière en de hindernissen die hij ontmoette. Hij werd beoordeeld op zijn beheersing van het Nederlands en niet op de ambities en de andere sterktes die hij had.

"Laten we samen blijven gáán voor onderwijs dat diverser wordt en andersoortige trajecten of insteken integreert. Dat is de beste formule om een grote leerwinst te boeken en alle potentie te laten groeien en bloeien. Alleen wie kansen krijgt, kan ze nemen." zo besluit Elke Decruynaere