Lage-emissiezones zorgen voor betere luchtkwaliteit en gezondheid

De lage-emissiezone werkt. Dat is de conclusie van de evaluatie-studie van de lage-emissiezones in Vlaanderen, opgemaakt door de Vlaamse Milieumaatschappij. De lage-emissiezones zorgen voor een versnelde vergroening van het wagenpark: er rijden minder vervuilende wagens rond. Niet alleen in de LEZ-zones, maar ook daarbuiten.

Daarmee reikt de invloed van de LEZ veel verder dan de LEZ-zones: de uitstoot van roet en stikstofoxiden daalt sterk op alle drukke verkeersassen in Vlaanderen. Schepen van Milieu Tine Heyse: “De studie bevestigt dat de luchtkwaliteit verbetert door de lage-emissiezones én dat vooral sociaal kwetsbaren het meeste gezondheidsbaten hebben, zij wonen immers in de wijken met de slechtste luchtkwaliteit. Bovendien wordt onze Gentse slooppremie gewaardeerd als een goede ondersteunende sociale maatregel.”

Grootste gezondheidswinst voor sociaal kwetsbare groepen

Vooral sociaal kwetsbare buurten winnen bij een betere luchtkwaliteit. Uit de studie blijkt dat de gezondheidswinst van de lage-emissiezones, door de verbetering van de luchtkwaliteit, in de kwetsbare buurten het grootst is.

71% van de Gentse sociaal kwetsbare buurten met een slechte luchtkwaliteit ligt binnen de lage-emissiezone van Gent. Deze buurten worden blootgesteld aan hoge concentraties van luchtvervuiling. Voor deze gezinnen is de gezondheidswinst van de lage-emissiezones het grootst.

Flankerend beleid is belangrijk om sociale gevolgen te verzachten

Vooral sociaal kwetsbare gezinnen profiteren van de gezondere leefomgeving, al moeten er voldoende flankerende maatregelen genomen worden.

De studie bevestigt dat sociaal kwetsbare gezinnen vaak geen auto hebben. Ongeveer de helft zou geen auto bezitten. Deze gezinnen ondervinden enkel positieve effecten van de lage-emissiezone.

Sociaal flankerend beleid moet vooral gericht zijn op gezinnen die met het laagste inkomen moeten rondkomen en een wagen hebben die de LEZ-zone niet in mogen. Concreet gaat dit over zo’n 30% van de gezinnen in Gent en Antwerpen die met het laagste inkomen moeten rondkomen. Zij worden het hardst getroffen door de invoering van een lage-emissiezone.

"De studie bevestigt dat de luchtkwaliteit verbetert én dat vooral sociaal kwetsbaren het meeste gezondheidsbaten hebben, zij wonen in de wijken met de slechtste luchtkwaliteit." - Tine Heyse, schepen van Millieu

Een belangrijke conclusie van de studie is dat het belangrijk is om ondersteunende maatregelen te nemen die de sociale gevolgen verzachten. Tegelijkertijd mogen deze maatregelen de effectiviteit niet verminderen omdat de positieve effecten van een lage-emissiezone voor sociaal kwetsbare mensen net het grootst zijn. Met de juiste ondersteunende maatregelen kunnen we er voor zorgen dat de positieve sociale effecten groter zijn dan de negatieve sociale effecten.

Sociaal flankerend beleid van de stad Gent werkt

Gent voorziet tal van premies en subsidies die mensen de overstap laten maken van de auto naar duurzaam vervoer. Wie minder middelen heeft, krijgt meer steun, zoals in de vorm van goedkope of zelfs gratis taxicheques of een verhoogde slooppremie.

"Onze Gentse slooppremie wordt gewaardeerd als een goede ondersteunende sociale maatregel.” - Tine Heyse, schepen van Milieu

Gent kent als enige stad in Vlaanderen een slooppremie toe aan inwoners van de lage-emissiezone die hun niet-toegelaten of vervuilende voertuig laten vernietigen. De premie werd in 2017 in het leven geroepen als een tijdelijke maatregel om de overgang naar een lage-emissiezone dragelijker te maken voor Gentenaars die het hardst werden getroffen. Omwille van de coronacrisis werd de premie eenmalig verlengd met 6 maanden, een periode die eind 2020 afloopt. Toch heeft de slooppremie haar doel niet gemist: 741 vervuilende personenwagens werden al uit roulatie gehaald in de Gentse binnenstad dankzij de slooppremie (waarvan 186 met een verhoogde tegemoetkoming).