Het is de taak van de school om de leefwereld van de leerlingen te verbreden." - Evita Willaert, schepen van Onderwijs

Evita Willaert verslikte zich in haar koffie toen ze las dat minister Weyts juichte over de cijfers van zijn nieuw inschrijvingsbeleid. Hij juicht eigenlijk over zijn eigen mislukking, want de onvrede binnen het onderwijs is groot. In Gent werkten we de voorbije jaren aan een sociale mix op de scholen maar het nieuwe beleid belemmert dat. Als schepen van Onderwijs kroop Evita Willaert in haar pen om dat aan te klagen, en vond ze brede steun bij academici en scholen om haar opinie mee te ondertekenen.

Het opiniestuk verscheen in De Standaard, maar je leest het dus ook hieronder:

Deze week startte in Gent het aanmelden voor het gewoon basisonderwijs. Het zijn spannende weken voor kinderen en ouders. Elke ouder wil de beste school voor zijn of haar kind.

Dit jaar verlopen de aanmeldingen volgens het nieuw inschrijvingsdecreet. Minister Weyts legde daarin vast dat scholen tot maximum 20% van de plaatsen kunnen voorbehouden voor ‘ondervertegenwoordigde groepen’. Deze week laat hij zelfverzekerd weten dat zijn nieuwe regeling werkt, omdat … niemand er gebruik van maakt. In heel Vlaanderen is er slechts 1 school die ze toepast.

"Het voorbije decennium pionierde Gent met het digitaal aanmelden. De kamperende ouders voor de schoolpoorten verdwenen en door de zogenaamde dubbele contingentering werd gewerkt aan een sociale mix op de scholen." - Evita Willaert, schepen van Onderwijs

Het voorbije decennium pionierde Gent met het digitaal aanmelden. De kamperende ouders voor de schoolpoorten verdwenen en door de zogenaamde dubbele contingentering werd gewerkt aan een sociale mix op de scholen. Die dubbele contingentering hield in dat een percentage van de plaatsjes werd voorbehouden voor ofwel kansarmere ofwel kansrijkere leerlingen. We waren klaar om de volgende stap te zetten en rekenden op het nieuwe decreet om bijkomende hefbomen te krijgen. Het omgekeerde gebeurde: de minister schafte de dubbele contingentering af.

Dat die voorrangsregel van het nieuwe systeem niet gebruikt zou worden, stond in de sterren geschreven. Het decreet beperkt de voorrangsgroep tot 20% van de plaatsen. Dat is lachen met de werkelijkheid. Als we kinderen uit het basisonderwijs indelen in groepen volgens de criteria die Vlaanderen zelf vastlegde in haar beleid rond gelijke onderwijskansen (GOK), dan komen we in Gent uit boven 50%. Deze criteria zijn wetenschappelijk onderbouwd, waarbij men kijkt naar het diploma van de moeder of de thuistaal. We maakten de berekening: wat als we die nieuwe decretale voorrangsregels wel toepassen? Het verschil bleek verwaarloosbaar. Minister Weyts verving een regeling die werkte door een inefficiënt instrument. Alle Vlaamse scholen komen blijkbaar tot diezelfde vaststelling.

De voorrangsregels die we wilden toepassen zijn parallel met die van het Vlaamse GOK-beleid. De Commissie Leerlingenrechten gaf daarover tot onze grote verbazing een negatief advies. Als we die lijn doortrekken wordt eigenlijk het hele gelijke kansenbeleid in Vlaanderen ondergraven. Dat is onbegrijpelijk, maar ook zeer zorgwekkend.

Gepriviligieerde groep

Er is ook een praktische drempel. De minister kondigde aan dat er een Vlaams digitaal aanmeldingssysteem zou komen. Finaal kon hij niet garanderen dat dit platform tijdig klaar zou zijn. Scholen kozen daarom het zekere voor het onzekere en gebruiken ook dit jaar het eigen platform.

Scholen werken elke dag aan kwaliteitsvol onderwijs voor elk kind. Een sociale mix is daarvan een essentieel onderdeel. Maar die sociale mix was nooit een streefdoel van het nieuwe decreet.

"Het is nochtans aangetoond dat onderwijssegregatie een basisingrediënt is van de onderwijsongelijkheid die in Vlaanderen zo groot is. Het is de taak van de school om de leefwereld van de leerlingen te verbreden." - Evita Willaert, schepen van Onderwijs

En daarin schuilt de échte agenda. Deze minister werkt niet voor iedereen, maar voor een geprivilegieerde groep. Een sociale mix zal de minister worst wezen. Het is nochtans aangetoond dat onderwijssegregatie een basisingrediënt is van de onderwijsongelijkheid die in Vlaanderen zo groot is. Het is de taak van de school om de leefwereld van de leerlingen te verbreden. Maar hoe kan een school daarin slagen als alle leerlingen dezelfde leefwereld binnenbrengen? Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat de meest kwetsbaren gebaat zijn bij een sociale mix in de klas. Maar ook dat kansrijke leerlingen niet minder gaan presteren in een gemengde klas. Excelleren kan nog altijd! Meer nog, in een klas mét sociale mix krijgen juist meer leerlingen de kans om te excelleren. De minister legt deze bulk aan wetenschappelijk onderzoek naast zich neer.

Het huiswerk van de minister

Doordat de hefbomen om een evenwicht na te streven verdwijnen, dreigen er scholen – die nu al voor grote uitdagingen staan - voor een onredelijke opdracht te staan. In Gent heeft een heel diverse groep scholen, over de netten heen,  zich verenigd in een ‘gelijke kansen’-coalitie. Die scholen zijn zeer bezorgd over het ontbreken van mogelijkheden om een sociale mix na te streven. De coalitie richtte onderzoekswerven op, met de bedoeling om antwoorden te formuleren. Geen oplossingen op basis van ideologie, maar gebaseerd op objectieve data om kwaliteitsvol onderwijs te garanderen voor iedereen zonder de vrije schoolkeuze te belemmeren. We maken hiermee opnieuw het huiswerk dat de minister had moeten maken. Want we zijn ervan overtuigd: de huidige wetgeving is een grote stap achteruit. De negatieve impact zal nog lang nazinderen. Wat jarenlang werd opgebouwd en zijn nut bewees, wordt in de prullenmand gekegeld. De verantwoordelijkheid is enorm. En de minister? Hij juicht: “Hoera, het werkt want niemand gebruikt het.“

Evita Willaert – Schepen van onderwijs Stad Gent

Pieter Dirix – Directeur Basisschool De Triangel

Mieke Van Houtte – Gewoon hoogleraar UGent

Tim Vandromme – Coördinator Methodeschool De Buurt

Ides Nicaise - Hoogleraar Onderwijs en Samenleving KU Leuven

Frank Billiet - Algemeen en pedagogisch directeur Basisscholen De Mozaïek

Miet Maes - Directeur schoolbeheer Basisscholen De Mozaïek

Wendelien Vantieghem – Docent UGent & directeur Steunpunt Diversiteit & Leren

Geert Mallems - Directeur Sint-Bavobasisschool

Ann Eerebout – Directeur Basisschool Dokata

Jonathan Demey – Directeur Basisschool Dokata

Dirk Jacobs – Gewoon hoogleraar sociologie ULB

Peter Van Hulle - Directeur Coördinator Basisonderwijs Edugo Scholengroep

Victoria Van Oss – UGent - onderzoekscoördinator van FWO-SBO TACOS

Lieve Stalpaert - Directeur Freinetschool Mandala

Lot Stevens – Directeur Basisschool Melopee

Thibaut Duthois - Doctoraatsonderzoeker UGent

Inge Willem - Directeur stedelijke jenaplanschool Hippo’s Hof

Jacky Deblaere – Directeur basisschool De Toverberg

Suzy Van den Haenaut – Directeur Onze Lieve Vrouw College

Daniel DeBlock – Directeur iCLB

Luc Beirnaert – Directeur Bestuurlijke Taken basisonderwijs SKOG vzw

Blijf op de hoogte

Wil je wekelijks op de hoogte blijven van het belangrijkste politieke nieuws van onze Groene schepenen en gemeenteraadsleden? Schrijf je dan in voor onze fractienieuwsbrief.