Op woensdag 2 juni bezocht federaal Minister van Energie Tinne Van der Straeten verschillende energieprojecten in Gent, samen met de verschillende Groen-schepenen. Van wonen over mobiliteit, van gasloze wijken tot een klimaatneutrale haven: energiebeleid raakt alle aspecten van ons leven. “Hier kan je zien hoe de toekomst er gaat uitzien.”  

“Als we niet weten naar welke haven we koers zetten, is geen enkele wind gunstig”, begon Tinne Van der Straeten de dag filosofisch met de woorden van Seneca. “Maar als het over klimaat en energie gaat, dan is de bestemming duidelijk: 100% hernieuwbaar en klimaatneutraal.”

10.30 uur: De Nieuwe Dokken: een wijk als slimme energiecentrale

Het bezoek ging van start in De Nieuwe Dokken, de circulaire wijk in het noorden van de stad. Daar gaf Tinne het startschot van een virtuele energiecentrale. Verbruik, opslag en productie van elektriciteit worden er via een centraal computersysteem op elkaar afgestemd.

In de wijk wordt elektriciteit vooral verbruikt als er veel productie is. Overschotten worden opgeslagen in een wijkbatterij en in elektrische wagens.

De nieuwbouwwijk van 400 woningen, een aanpalende school en enkele commerciële ruimtes zal zo helpen om het elektriciteitsnet te stabiliseren. Dat is cruciaal voor de overgang naar het energienet van de toekomst met 100% hernieuwbare energie.

De centrale bestaat uit een groot aantal aparte elementen: honderden zonnepanelen, een grote wijkbatterij, 20 laadpalen voor elektrische voertuigen, en heel wat aanstuurbare collectieve toestellen, zoals een grote warmtepomp die restwarmte terugwint uit het afvalwater van de woonwijk. Naarmate de wijk aangroeit in de komende jaren worden nieuwe zonnestroominstallaties en laadpalen toegevoegd aan het systeem. 

Het systeem beheert de voorziening van stroom en warmte van de wijk, groen en goedkoop. De centrale schakelt automatisch de wijkbatterij in wanneer de stroom het goedkoopst is.

Voor de stroom ontvangt het wijksysteem soms zelfs geld in plaats van ervoor te moeten betalen. Later, bij hogere stroomprijzen, geeft de batterij haar energie weer af. Het project is een initiatief van energiecoöperatie DuCoop en werd ontwikkeld samen met OpenMotics,  Farys, UGent, en heel wat nationale en internationale partners.

Bekijk hier de reportage van VRT.

12 uur: Fossielvrije wijken: proefproject Muide Meulestede

Met de fiets ging het dan langs een aantal Gentse projecten voor mobiliteit en vergroening van de stad naar de Muide. Daar kreeg Tinne uitleg over het project Muide Meulestede Fossielvrij. In de wijk loopt een onderzoeksproject over de overschakeling naar gasloos wonen.

Stad Gent maakt er een concreet actieplan op om de wijk fossielvrij te maken met pv, batterijen, warmtepompen, een warmtenet, waterstofbatterijen en slimme sturing.

Het project gaat verder dan technische oplossingen en onderzoekt ook hoe bewoners, verhuurders en bouwprofessionals overtuigd en ondersteund kunnen worden om zo vlot mogelijk om te schakelen naar wonen zonder fossiele brandstoffen. Want de technische oplossingen zijn één ding, iedereen mee krijgen is minstens even belangrijk.

15 uur: Pijpleidingen als aders voor een klimaatneutrale haven

Na het bezoek aan de Muide ging Tinne op bezoek bij CAPTURE, het onderzoeksplatform van onder meer UGent dat technologische oplossingen zoekt voor hergebruik van CO2, water en plastics. Van daar ging het richting Graslei, waar ze de voorstelling bijwoonde van een netwerk van pijpleidingen voor waterstof, CO2 en warmte.

Dat moet de Gentse haven tegen 2025-2026 omvormen tot een industrieel ecosysteem, waarin bedrijven zo veel mogelijk elkaars afvalstoffen recycleren. In de nabije toekomst kan dat netwerk ook groene waterstof transporteren, gemaakt in een waterstoffabriek in Zeeland, met elektriciteit van windmolens op zee.

Het netwerk van pijpleidingen, goed voor een investering van minstens 100 miljoen euro, maakt een grote kans op de Europese relancemiddelen die binnenkort worden toegekend.

Bekijk hier de reportage op Kanaal Z.

20 uur: Talk of the Town: De Energieswitch van lokaal tot nationaal

Afsluiter van de dag was de online Talk of the Town over De Energieswitch. Tinne Van der Straeten en Tine Heyse gingen er met Steven Vromman in gesprek over de strategie om over te schakelen naar 100% hernieuwbare energie en klimaatneutraliteit, van federaal naar lokaal.

Ons energiebeleid is hoopvol en sociaal. Het is een ideale hefboom om het leven van de burgers te verbeteren, om onze stad aangenamer te maken en om onze economie te versterken. En we moeten er ook voor zorgen dat iedereen mee is in de energietransitie. Daarom maken we werk van de strijd tegen energie-armoede door te investeren in energiezuinige sociale woningen of een sociaal tarief voor warmte.

Het moet gezegd: er bestaat geen unieke wonderoplossing. Klimaatbeleid bestaat uit veel grote en kleine acties, het raakt alle aspecten van ons leven. Hoe we wonen, hoe we ons verplaatsen, hoe bedrijven en fabrieken werken.

Het publiek stelde een resem vragen: over CRM (batterijen, vraagsturing en gascentrales), windparken op zee (burgers zullen ook kunnen participeren), renovatie van woningen (tegen 2050 alle woningen klimaatneutraal) of subsidies voor zonnepanelen. Tijdens een technische pauze, discussieerde het publiek online driftig voort.

21.30 uur: De wind is gunstig

Conclusie van de dag: een helder en ambitieus klimaatbeleid, ook lokaal, zal de levenskwaliteit van de burgers verbeteren. Zekerheid dat er stroom uit het stopcontact komt, comfortabele en zuinige huizen en sociale woningen, een gezonde stad en jobs in de circulaire economie.

“We hebben een plan dat de weg toont voor de komende jaren. We gaan voor meer, sneller en socialer.” - Tine Heyse, schepen van Klimaat en Energie

“We hebben een plan dat de weg toont voor de komende jaren. We gaan voor meer, sneller en socialer”, besloot Tine Heyse.

Tinne Van der Straeten sloot de dag af hoe ze hem begon, met haar favoriet citaat van Seneca over havens en gunstige wind. “We weten naar welke haven we willen, de wind is gunstig. 100% hernieuwbaar en klimaatneutraal, daar gaan we naartoe. Hier in Gent zie je hoe de toekomst eruit zal zien. Deze stad staat in het hart van de energietransitie.”

Bekijk hier de Facebook Live.

Blijf op de hoogte

Wil je wekelijks op de hoogte blijven van het belangrijkste politieke nieuws van Groen Gent? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief.