Code oranje: elke druppel telt
29 Mei 2020
Nooit eerder was het zo vroeg op het jaar al zo droog. De Vlaamse watervoorraden en natuur zijn in gevaar. Gemeenteraadslid Tine De Moor vraagt actie: "Hoe wapenen we ons in Gent tegen droogte en hoe kunnen we zoveel mogelijk water opvangen?"
Om droogte te voorkomen moet de ondergrond werken als een spons. Als het regent, moet de ondergrond het water vasthouden. Dat bereiken we door zoveel mogelijk regenwater op te vangen, te hergebruiken en langzaam in de bodem te laten infiltreren. Water dat in het riool terechtkomt, kan niet indringen in de bodem en loopt rechtstreeks naar de zee. De belangrijkste manieren om dat te voorkomen zijn ontharding en vergroening. En uiteraard is het geen goed idee om waardevol grondwater uit bouwputten zomaar te laten weglopen.
Eerst en vooral: verspil niet
"Elke druppel telt. We moeten vooral grote structurele maatregelen nemen." - Tine Heyse
Waarom loopt het water dat opgepompt wordt op bouwwerven gewoon het riool in? Het is een terechte vraag die elk jaar terugkomt. Sinds vorig jaar moeten aannemers in Gent in tijden van droogte het opgepompte water ter beschikking stellen aan buurtbewoners via een tapkraan.
“Elke druppel telt”, zegt milieu- en klimaatschepen Tine Heyse. “We moeten vooral grote structurele maatregelen nemen, maar tegelijk is het onaanvaardbaar om tienduizenden liter waardevol grondwater zomaar te laten weglopen.”
Bij werven voor kelders, ondergrondse parkeergarages, regenwaterputten, funderingen en rioleringswerken gaat inderdaad heel wat water verloren. “Ondertussen nemen andere gemeenten deze maatregel over. Een flinke stap voorwaarts in de strijd tegen waterverspilling.”
Voorlopig mogen enkel bewoners het water gebruiken. Vlaamse regelgeving verbiedt het gebruik door landbouwers of de groendienst van de Stad. “Dat is absurd”, aldus schepen Heyse. “We dringen er bij de Vlaamse overheid daarom op aan om de regels snel aan te passen. We maken al de vierde droge zomer op rij mee. Het is mei en sommige delen van het land zitten nu al in de problemen. Hopelijk gaan de ogen bij de Vlaamse beleidsmakers nu echt open.”
Structurele veranderingen
In Gent staan een aantal ingrijpende maatregelen al een tijdje in de steigers.
"Bij de heraanleg van pleinen en straten staat vergroening centraal. Het doel is om na de werken minstens 15% minder verharding over te houden dan ervoor." - Filip Watteeuw
Bij de heraanleg van pleinen en straten staat vergroening centraal. Het doel is om na de werken minstens 15% minder verharding over te houden dan ervoor. Dat geldt ook in parken. Daarnaast wordt er ook een verhardingsbalans opgemaakt. Schepen van Publieke Ruimte Filip Watteeuw: “We gaan bij elke werf de hoeveelheid verharding meten voor en na de werken. Zo kunnen we de ontharding echt afdwingen.” Grote asfaltvlaktes als parking kunnen niet meer, dat is echt verleden tijd.
Schepen Watteeuw: “We gaan nu ook een onthardingsaannemer aanstellen. Haar of zijn opdracht: beton en asfalt vervangen door groen, zodat de Gentse grond meer water kan vasthouden.” Dat kan op heel veel plekken in onze stad. Deze vele kleinschalige quick-wins zorgen voor een groot lokaal effect.
Droogtestudie en actieplan
Stad Gent is ook bezig met een grondige droogtestudie. “Als we goede resultaten willen, moeten we eerst ons huiswerk maken”, aldus Tine Heyse. “Alleen een voorafgaande studie kan leiden tot een krachtig actieplan dat Gent op lange termijn beschermt tegen droogte.”
Voor extra acties op korte termijn komt er een stedelijke werkgroep droogte. Die zal ervoor zorgen dat alle Gentenaars weten wat er van hen verwacht wordt. Schepen Heyse: “We zijn het gewoon dat er altijd water uit de kraan komt. Er hoeft helaas niet veel mis te gaan om die gemoedsrust deze zomer voorgoed kwijt te spelen. Het is belangrijk dat de Gentenaars weten wat er gaande is, zodat we samen waterverspilling kunnen tegengaan.”
En Vlaanderen?
We doen in Gent wat we kunnen, maar net als luchtvervuiling stopt of begint het droogteprobleem niet aan de grenzen van Gent. Het is dringend nodig dat Vlaanderen droogte serieus neemt. Er verdwijnt in onze deelstaat nog altijd meer bos dan dat er bijkomt. De verharding neemt elke dag toe. Vorige week nog besliste minister Demir (N-VA) om een deel van het waardevolle natuurgebied de Groene Delle in Limburg om te vormen naar industriegebied. Een totaal onbegrijpelijke beslissing. Vlaanderen is een waterarme regio en dus extra kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatopwarming. De Vlaamse regering moet dringend haar verantwoordelijkheid nemen. Doet ze dat niet, dan gaan onze problemen jaar na jaar groter worden.